Người Hà Nhì có rất nhiều ngày cúng trong năm, nhưng tưng bừng và nhộn nhịp nhất là ngày Gạ Ma Thú (cấm bản). Gạ Ma Thú bao gồm nhiều lễ cúng như: cúng mó nước, cúng rừng cấm, cúng thần mùa màng, cúng đầu bản, cuối bản, cúng thần sét, cúng thần lửa… và điều đặc biệt nhất trong ba ngày cúng bản nội bất xuất, ngoại bất nhập. Mọi sinh hoạt tín ngưỡng và vui chơi được điều hành bởi thầy cúng và trưởng bản, được tổ chức những ngày đầu tháng Ba âm lịch (Ngày con hổ đầu tiên của tháng) tại các bản của đồng bào dân tộc Hà nhì.
Được tổ chức tại bản Gia Khâu, xã Nậm Lỏng, thành phố Lai Châu vào tháng Giêng hàng năm. Đây là dịp để người Mông trong bản và trong vùng dâng lễ vật lên các thần linh với mong muốn một năm mới bình yên, no ấm, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi. Trong lễ hội diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao như giã bánh giày, múa khèn, đi cà kheo, nhảy bao bố, đánh tù lu, chọi trâu…thu hút đông đảo nhân dân và du khách.
Lễ hội xòe chiêng là lễ hội đặc của trưng của người dân tộc Thái ở Than Uyên từ mồng 1 đến 15 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Lễ hội diễn ra để vui chơi và mang tính cộng đồng cao . Ban tổ chức sẽ đốt một đống lửa to. Các thiếu nữ mặc các bộ áo, váy cóm. Tiếng chiêng, tiếng trống thúc giục, các dân tộc khác cũng như du khách ghé thăm cũng được mời vào hội. Mở đầu, đội gái xòe các bản biểu diễn 36 điệu múa xòe cổ của dân tộc Thái. Sau đó từng tốp người cùng nắm tay nhau vòng quanh đống lửa để cùng nhau nhảy theo điệu.
Được tổ chức thường niên tại khu di tích lịch sử văn hóa Động Tiên Sơn, xã Bình Lư, huyện Tam Đường vào hai ngày 14 và 15 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Lễ hội được chia làm 2 phần, phần lễ là hoạt động, cầu phúc một năm mới ầm no, hạnh phúc đến với mọi người dân. Phần hội là các phần thi văn nghệ đặc sắc với những làn điệu, ca từ và các loại nhạc cụ dân tộc đến từ các xã, bản trong huyện của người Lự, Lao, Thái, Mông...góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của địa phương. Bên cạnh đó nét làm nên sự sôi nổi tại lễ hội là phần thi các môn thể thao dân tộc như: Kéo co, đẩy gậy, ném còn, tó má lẹ, đi cà kheo, bịt mắt bắt dê... đã thu hút đông đảo mọi nhân dân và du khách đến tham gia, cổ vũ.
Hay còn gọi là lễ cấp sắc hay còn gọi là lễ đặt tên âm, được diễn ra ở các bản có người Dao sinh sống khi đến tuổi trưởng thành. Với quan niệm nếu muốn được công nhận là con cháu tộc người Dao thì phải qua lễ này, để khi chết đi linh hồn được quy tụ về đất tổ, con trai dù lớn tuổi nhưng chưa cấp sắc thì coi như chưa trưởng thành. Ngoài ý nghĩa đó, lễ Tủ Cải còn cấp sắc cho những ai có khả năng trở thành thầy cúng lớn (gọi là Tầm sai) để làm thầy cả trong lễ tang, lễ Tủ cải, lễ cúng Bàn Vương.
Bun Vốc Nậm là một trong những lễ hội đặc sắc của dân tộc Lào được diễn ra ở xã Nà Tăm, huyện Tam Đường vào khoảng thời điểm tháng 4 hàng năm sau khi thu hoạch mùa vụ. Với mục đích thể hiện ý nghĩa phồn thực, tập quán canh tác nông nghiệp lâu đời của cư dân Lào cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa vụ mới tươi tốt, bội thu, người người khỏe mạnh…đến với Lễ hội du khách sẽ có dịp được tham gia té nước trên dòng suối Nậm Mu để cầu mong sự tốt lành, được thưởng thức văn nghệ và ẩm thực địa phương…
Lễ hội nhảy lửa của người Dao đầu bằng thường được tổ chức vào ngày mùng 1 hoặc 15 tháng Giêng âm lịch. Vào đúng giờ tốt, những đồ lễ mang tính dân tộc, theo tập quán được bày ra một chiếc bàn dài, nơi được coi là chỗ trang nghiêm nhất, trước chiếc sân rộng.. Ông chủ lễ bắt đầu ngồi xuống ghế, phụ lễ và bài cúng thần lửa được cất lên bằng những câu cầu may cho một năm mới, một cuộc sống bình yên, hạnh phúc, cầu mong “mưa thuận, gió hòa”, muôn nhà khỏe mạnh.
Lễ hội Mừng măng mọc thường diễn ra đầu mùa mưa tại các bản làng đồng bào dân tộc Mảng, khi những búp măng bắt đầu mọc, mà theo quan niệm của đồng bào dân tộc đó chính là thời điểm bắt đầu của mùa sản xuất trong năm. Người dân nơi đây mở hội Mừng măng mọc với một niềm mong ước cầu xin Trời Đất, Thần linh phù hộ cho một mùa nương rẫy mưa thuận gió hòa, lúa ngô đầy bồ, bản làng no ấm. Và đó cũng là dịp tạ ơn Trời, Đất, Thần linh.
Lễ hội Then Kin Pang diễn ra vào ngày 10 tháng Ba (âm lịch) hàng năm, là một trong những lễ hội đặc trưng của người Thái trắng ở khu vực Mường So, huyện Phong Thổ. Lễ hội được tổ chức như một sự tạ ơn của con người với sự che chở của Then (theo tiếng Thái nghĩa là trời) và cầu xin tiếp tục nhận hưởng sự ưu đãi về một vụ mùa ấm no, thôn bản yên vui, người người khỏe mạnh…Lễ hội là sự kết hợp hài hoà giữa khát vọng tâm linh và hiện thực, mang lại niềm tin, niềm vui cho mỗi người.
Hôm nay, gia đình Tẩn A Cộng - bản Nậm Lò làm lễ cấp sắc cho 2 con trai, cửa nhà anh người ra người vào tấp lập. Người lo bếp núc, củi đuốc, người gọt khoai, thái đu đủ…Các thầy cúng thì lo lập đàn, dán tranh thờ, chuẩn bị các đồ cúng tế cùng áo váy, mũ sừng… dân làng đem đến trống, nhị, tù và, sập sèng chật kín nhà.
Lai Châu, vùng đất biên giới phía Tây Bắc của tổ quốc không chỉ nổi tiếng bởi phong cảnh núi non hùng vĩ, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp mà còn là nơi bảo tồn được nhiều lễ hội văn hóa dân gian truyền thống của người dân địa phương cho đến ngày nay, là tỉnh miền núi nơi có đến 20 dân tộc cùng sinh sống, Lai Châu đang phát huy thế mạnh, tiềm năng phát triển du lịch gắn với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc qua việc tổ chức các lễ hội dân gian tiêu biểu:
Trong hai ngày hội văn hóa của dân tộc Mông ở huyện Tam Đường, Lai Châu (9 và 10-3) vừa qua, duy nhất một trò thể thao lần đầu tiên chúng tôi được thấy ở đây, là trò chơi bắn cung đá…
